Advance crop insurance: महाराष्ट्रातील शेतकरी प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) पीक विमा योजनेअंतर्गत आगाऊ पेमेंटची आतुरतेने वाट पाहत आहेत. अनेक शेतकऱ्यांचा पीक विमा मंजूर झाला असला तरी अद्यापही त्यांच्या बँक खात्यात पैसे आलेले नाहीत.
आता राज्यभरातील 7 लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांना लवकरच रु. 965 कोटी थेट त्यांच्या बँक खात्यात आगाऊ पीक विमा पेमेंट म्हणून. यंदा महाराष्ट्रात मान्सूनचा पाऊस सरासरीपेक्षा खूपच कमी होता.
त्यामुळे अनेक जिल्हे व तालुक्यांमध्ये दुष्काळसदृश परिस्थिती निर्माण झाली. अनेक शेतकऱ्यांनी बी-बियाणे, खते, मजुरीवर पैसे गुंतवले होते, मात्र पाऊस न पडल्याने शून्य उत्पन्न मिळाले, त्यामुळे ते मोठ्या आर्थिक संकटात सापडले.
PMFBY योजनेंतर्गत, ज्या शेतकऱ्यांनी फक्त 1 रुपये प्रीमियम भरला होता त्यांना त्यांच्या अयशस्वी पिकांसाठी आगाऊ पीक विमा पेमेंट मिळाला. महाराष्ट्र कृषी आणि महसूल विभागाने, विमा कंपन्यांसह, आता पहिल्या टप्प्यात 12 जिल्ह्यातील 47.63 लाख शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांमध्ये आगाऊ पीक विमा म्हणून 965 कोटी रुपये हस्तांतरित केले आहेत. Advance crop insurance
PMFBY योजनेसाठी 34 जिल्ह्यांनी नावनोंदणी केली असली तरी, सध्या फक्त 12 जिल्हे ज्यात विमा कंपन्यांनी दाव्यांसाठी आक्षेप घेतला नाही ते समाविष्ट आहेत. दुसऱ्या टप्प्यात आणखी ९ जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांसाठी पीक विमा भरण्याची प्रक्रिया सुरू आहे.
राज्य सरकारने विमा कंपन्यांना लवकरात लवकर देयके जारी करण्याचे निर्देश दिले आहेत. PMFBY योजनेत कापूस, मका, ज्वारी, बाजरी, मूग, उडीद, कांदा, सोयाबीन इत्यादी अन्नधान्य पिकांचा समावेश होतो आणि प्रति हेक्टर आधारावर नुकसान भरपाई दिली जाते. भरपाई अशी आहे –
हंगामी पिकांसाठी हेक्टरी 8,500 रु
बागायती पिकांसाठी प्रति हेक्टर 17,000 रु
बारमाही पिकांसाठी प्रति हेक्टर 22,500 रु
दुष्काळ आणि अवकाळी पावसामुळे शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात होणारे नुकसान लक्षात घेऊन राज्य सरकारने वर नमूद केल्याप्रमाणे प्रति हेक्टरी नुकसान भरपाई देण्याचा निर्णय घेतला आहे. ही देयके प्राप्त करण्यासाठी शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकाच्या नुकसानीचा तपशील वेबसाइटवर नोंदवावा लागेल.